środa, 27 stycznia 2010

Jak sanki to i bobsleje. Dla odmiany tekst dra Wiatera

Sanki bobslejowe z 50-tych lat XXw.
W początkach XX w. dużym powodzeniem zaczęły cieszyć się bobsleje. Pierwszy klub bobslejowy powstał w 1890 r. w St. Moritz, a w 1903 r. wybudowano tutaj tor do uprawiania tej nowej dyscypliny sportu. W Niemczech bobsleje pojawiły się po raz pierwszy w 1905 r. w Szklarskiej Porębie. Najpierw były to wykonane w przydomowych warsztatach złączone kratownicą podwójne sanki, z czasem używać zaczęto sprzętu profesjonalnego. Pierwszy bobslej zakupił Hendrich Adolph, właściciel schroniska na Hali Szrenickiej. Dnia 16 stycznia 1909 r. duży bobslej z sześcioosobową załogą zjechał z Hali Szrenickiej, kończąc trasę poniżej wodospadu Kamieńczyk. Dnia 25 września 1909 r. pod protektoratem Friedricha grafa Schaffgotsch odbyło się zebranie założycielskie szklarskoporębskiego "Bobsleigh-Club". W Szklarskiej Porębie wykorzystywano do zjazdów bobslejami istniejący od 1910 r. tor saneczkowy o długości 1620 m, który kończył się przy hotelu "Lindenhof" - dziś W.D.W. "Śnieżynka" przy ul. Turystycznej.
W związku z rosnącym zainteresowaniem sportem bobslejowym w latach 1925-1926, głównie ze środków komunalnych Szklarskiej Poręby, wybudowano nowoczesny tor na północnym stoku Góry Przedział, który kończył się poniżej wodospadu Kamieńczyk. Tor bobslejowy był w tym miejscu planowany już w 1912 r., lecz budowę powstrzymał wybuch I wojny światowej. Przy konstrukcji toru w Szklarskiej Porębie szeroko wykorzystano wiedzę naukową i najnowsze osiągnięcia z zakresu dynamiki. Projektantem toru był inż. Zentzytzek, a wybudowała go specjalizująca się w pracach ziemnych wałbrzyska firma "Albrecht Hoff". Długość toru o nazwie "Zackelfallbobbahn" wynosiła 2100 m, miał on siedem zakrętów z podniesionymi na krzywiznach ścianami, wśród nich nowość techniczno-konstrukcyjną, tak zwany "S skręt": pierwszy tego typu w Europie zakręt górny o promieniu 12 m, dolny o promieniu 11 m. Na każdym z zakrętów umieszczone zostało stanowisko obserwacyjne zaopatrzone w telefon dla zapewnienia łączności i bezpieczeństwa. Odpowiednie oblodzenie toru zapewniała sieć wodociągowa zasilana z własnego ujęcia, a zaopatrzona w dziesięć hydrantów. Wybudowany nieopodal na ramowych podporach wyciąg elektryczny o długości 1200 m wciągał do góry co 2 minuty bobslej z wraz załogą. Wyciąg ten mógł obsługiwać również narciarzy.
Tor bobslejowy w Szklarskiej Porębie, który otwarty został na Boże Narodzenie 1925 r., uznano za największy i najpiękniejszy na świecie. W pierwszych zawodach bobslejowych rozegranych na tym torze brało udział 14 załóg. Zwycięzcą został bobslej "Mäusel" ze Szklarskiej Poręby, którego kierowcą był Willy Adolph, a hamulcowym Peter Eisert. Zwycięska załoga osiągnęła czas 2 min. 36 sek. W 1932 r. na torze "Zackelfallbobbahn" rozegrane zostały mistrzostwa świata w bobslejowych dwójkach. Obiekt ten w 1932 r. stał się wzorem dla olimpijskiego toru bobslejowego w amerykańskim Lake Placid oraz podobnej budowli w Japonii [14]. Po II wojnie światowej przestał być wykorzystywany i stopniowo popadł w ruinę. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych dawnym torem bobslejowym prowadziła nartostrada "Filutek".

3 komentarze:

  1. Wydaje mi się bardzo ważne to, że pojazd posiada i kierownicę i hamulec! :))))

    OdpowiedzUsuń
  2. Jeździłem jeszcze na nartach "Filutkiem" :-) Można tam było dojść długim trawersem w prawo od mniej więcej połowy Hali Szrenickiej i nagle w dół, aż wypadało się poniżej wodospadu Kamieńczyk i czarnym szlakiem zakończyć na parkingu pod dolna stacją wyciągu

    OdpowiedzUsuń
  3. To fragment mojego tekstu "Zimowa infrastruktura Szklarskiej Poręby do 1945 r.", który został zamieszczony na stronie www.karkonosze.ws oraz w Śląskim Kwartalniku Historycznym "Sobótka" Wrocław 2003 na s. 415 - 422

    OdpowiedzUsuń