Na marginesie wczorajszego wernisażu

Po wojnie starostą jeleniogórskim był Wojciech Tabaka. Zaangażowany w stworzenie jednolitej społeczności z przyjeżdżającej tu mieszanki kulturowej. Wydawało mu się, że takim spoiwem może być kultura, artyści.. Na zasadzie – sztuka jest ponadnarodowa. Czy dobre to było założenie – nie wiadomo, gdyż ówczesne okoliczności polityczne nie dały szans by to sprawdzić. Dziś mam pewne wątpliwości czy rzeczywiście sztuka jest taka ponadnarodowa. W kategorii geniuszu – zapewne tak, co widać, ale w kategoriach nieco mniejszych – niekoniecznie.
Zawsze mi się wydawało, że największą istotą artystycznej duszy jest poszukiwanie. (Pewnie dlatego żem chowana na impresjonistach.) Tymczasem nasi artyści to najwyraźniej całości skończone, na ostatni guzik zapięte, nie potrzebujące jakichkolwiek impulsów zewnętrznych. Nasuwa się przypuszczenie, ze dopiero teraz sztuka to w całości sztuka osobistego wnętrza jej twórcy, hermetycznie chroniona przed innymi. Artysta współczesny zwykle nie mówi o sztuce. Po co, ona ma mówić sama za siebie.
Błąd, coraz mniej osób z zewnątrz (krytycy) wypowiada się na temat sztuki, poza momentami, gdy trzeba kogoś wypromować, w związku z tym coraz rzadziej mało wykształcone w tym kierunku społeczeństwo wie, na co powinno zwrócić uwagę i jakie są powody, że ta sztuka „jest taka brzydka” i, że „sam bym to lepiej namalował”. Naturalnym odruchem człowieka nie kształconego estetycznie, jest podziw dla najwierniejszego odtwarzania piękna natury czyli podziw dla warsztatu. Trudno się więc dziwić, że artysta nie ma z czego żyć. Ten karkołomny skrót myślowy to degresja, kiedyś ją może rozwinę.
Zmierzam do tego, że artyści, jak wszystkie grupy zawodowe, tworzą swoje kółka adoracji wzajemnej. Szkoda tylko, że tak starannie zamknięte w swoim kręgu. Oczywiście są jednostki nawiązujące kontakty zewnętrzne ale generalnie obejrzenie wystawy artysty spoza – to najwyraźniej profanacja. Pierwszy raz poczułam to bardzo namacalnie przy wymianie wystaw między naszym Nowym Młynem a Kazimierską Konfraternią Sztuki. Delikatne zdumienie Waldka Odorowskiego „Jak to, nie znasz go ?” Nie, nie znam, znam tylko Marka Andałę, malarstwo jego żony Marty, no i – ale to skądinąd - Jana Wołka, choć malarsko nie powala na kolana. „A ty znasz malarstwo Teresy Kępowicz, Trybalskiego albo rzeźby Zbyszka Frączkiewicza ?” Nie, bo skąd. Ale to odległość, nawet tu, lokalnie mam wrażenie, że „każdy sobie rzepkę..”, bez próby wyjścia na zewnątrz.
Wkurzona jestem, bo wczoraj znów miałam niezły wernisaż, niezłej sztuki a z naszych nie było nikogo. Co zauważyli przyjezdni artyści. A przyjechały akademickie tuzy. Nie byłoby dobrze ich ciut skrytykować, wszak wiadomo, ze akademicy to zachowawczość i skamielina ? A może nie ? Nikt nie miał ochoty tego sprawdzić. Ani też - podzielić się z niezorientowaną artystycznie publicznością. Taka jest norma.
Dlatego sądzę, że artyści to społeczność, która uważa się za skończoną całość , co sugeruje popadanie w rutyne.
O wczorajszym wernisażu napiszę w kolejnym poście, bo tu byłoby zbyt długo.